Την άπνοια και την οπισθοδρόμηση που επικράτησε 3 χρόνια τώρα στα Νοσηλευτικά πράγματα, ήρθαν να την διακόψουν αιφνιδιαστικά και εν μέσω θέρους 2 ΦΕΚ όπου αποτυπώνονται στο μεν πρώτο (Φ.Ε.Κ. 4209/08-08-2022) το Καθηκοντολόγιο των Β. Νοσηλευτών, στο δε δεύτερο (Φ.Ε.Κ. 4262/10-08-2022), το Καθηκοντολόγιο των  Νοσηλευτών.  Στην ουσία πρόκειται για τις εισηγήσεις της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδος (ΕΝΕ) και  αποφάσεις του νέου Εθνικού Συμβουλίου Ανάπτυξης νοσηλευτικής (ΕΣΑΝ) που διορίστηκε από την κυβέρνηση της Ν.Δ, που έκανε αποδεκτές και  νομοθέτησε το Υπουργείο Υγείας.

Η πρεμούρα της ΕΝΕ και της Κυβέρνησης να προχωρήσουν στην «επικαιροποίηση» με τη βούλα ΦΕΚ, Καθηκοντολόγια με βάση Π.Δ που έχουν εκδοθεί πριν 33 και 21 χρόνια(!!) χωρίς να λαμβάνουν υπόψιν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές εξελίξεις που έχουν υπάρξει και έχουν αποτυπωθεί στη καθημερινή Νοσηλευτική Πράξη,  δείχνει αφενός τις «σκοπιμότητες» που εξυπηρετεί και αφετέρου το πλήθος των σοβαρών προβλημάτων που θα επιφέρει η εφαρμογή τους στους χώρους δουλειάς. Η εξαίρεση του Ιδιωτικού Τομέα από την εφαρμογή των ΦΕΚ είναι «ενδεικτική» των προθέσεων της Κυβέρνησης…

Το Καθηκοντολόγιο των Β. Νοσηλευτών, Π.Δ του 2001, είναι ήδη ξεπερασμένο και αναχρονιστικό σε σχέση με τα σημερινά Προγράμματα Σπουδών και με βάση τα όσα ασκούν και εφαρμόζουν οι Β. Νοσηλευτές κάθε μέρα στις Δομές Υγείας. Και αντί η μέριμνα να είναι η αποτύπωση του σήμερα και η Θεσμική αναβάθμιση ( αποτύπωση νέου σύγχρονου Καθηκοντολογίου, λαμβάνοντας υπόψιν τα νέα εκπαιδευτικά δεδομένα, τη κατοχύρωση του Δ.Ε) με προοπτική τον Ενιαίο Κλάδο και την επαγγελματική αναβάθμιση, η Κυβέρνηση όχι μόνο νομοθετεί «εκτός πραγματικότητας» αλλά σαφώς με πρόθεση την διαρκή υποβάθμιση, όπως προκύπτει και από τα καθήκοντα ΥΕ που τους αναθέτει στο σχετικό ΦΕΚ.

Αλλά και το Καθηκοντολόγιο των Νοσηλευτών ( Π.Δ του 1989 με ζωή 33 χρόνων!!) όχι μόνο είναι πίσω από τις σημερινές ανάγκες και τα όσα ασκούν σήμερα οι Νοσηλευτές, αλλά είναι πίσω ακόμη και από την «απόπειρα» για Καθηκοντολόγιο του 2015 (που αποσύρθηκε άμεσα..) αφού δεν περιλαμβάνει τα βήματα που έχουν γίνει με την ανάδειξη  του ρόλου των Νοσηλευτών σε νέους επιστημονικούς, κοινωνικούς και εργασιακούς τομείς.

Η κίνηση φαίνεται να είναι βιαστική και  δεν αποτελεί μέρους κάποιου σχεδίου. Δεν βρίσκει εφαρμογή στον ιδιωτικό τομέα υπηρεσιών υγείας για προφανείς λόγους, εκεί όπου κατά κανόνα θα έπρεπε η ΕΝΕ ως φορέας ελέγχου του επαγγέλματος να επιβάλλει κανόνες και έλεγχο. Δεν είναι σαφές αν οι διευθύνσεις των Νοσηλευτικών υπηρεσιών που τυγχάνουν γαλάζιες στα περισσότερα νοσοκομεία θα επιβάλλουν την εφαρμογή των ΦΕΚ. Ποιος αλήθεια θα αναλάβει την ευθύνη όταν τα προγράμματα θα έχουν σε μονοβάρδια μόνο ΔΕ;  Θα είναι αυτοκαταστροφικό. Είναι σαφές πως η εφαρμογή τους δεν λύνει κανένα πρόβλημα πάρα μόνο θα προσθέσει περισσότερα, θα υποβαθμιστούν περαιτέρω οι παρεχόμενες υπηρεσίες φροντίδας προς τους πολίτες και θα επιδεινωθεί το εργασιακό κλίμα ανάμεσα σε συναδέλφους. Άρα σε ένα πρώτο επίπεδο η εκτίμηση είναι πως λόγω υποστελέχωσης  και εργασιακής πραγματικότητας θα μείνει η εφαρμογή του στα χαρτιά. Άρα, ποια ακριβώς η ουσιαστική σημασία της νομοθέτησης αυτής εν μέσου θέρους, πέραν της αναταραχής και του «διαίρει και βασίλευε» για άλλη μια φορά;

Σε ότι αφορά την ουσία των ΦΕΚ, αυτά κινούνται στη φιλοσοφία των δύο επιπέδων άσκησης της Νοσηλευτικής, δεν κομίζουν κάτι εξαιρετικά καινούργιο και είναι εντός του πλαισίου των υπαρχόντων από το 1989 & 2001 επαγγελματικών δικαιωμάτων με μικροδιαφοροποιήσεις χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Σε ότι αφορά το καθηκοντολόγιο των Β. Νοσηλευτών, δεν υπάρχει αντιστοίχιση με όσα διδάσκονται στα δύο χρόνια της φοίτησης τους, και όσα εφαρμόζουν σήμερα στις Δομές Υγείας, η αναφορά σε αρμοδιότητες που σήμερα γίνονται από ΥΕ πιθανά να  υποδηλώνει την πρόθεση  μη πρόσληψης στο μέλλον ΥΕ, ενώ η δυνατότητα που τους παραχωρεί η παρ. 34, για νοσηλευτικές πράξεις  υπό προϋποθέσεις και επίβλεψη δεν μπορεί να εφαρμοστεί, όπως δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Αντιστοίχως το καθηκοντολόγιο των Νοσηλευτών ακροβατεί ανάμεσα στο επιθυμητό και το εφικτό και υπάρχουν πισωγυρίσματα σε σχέση με το 2015 (αρμοδιότητες στην κοινότητα, αυτόνομος ρόλος νοσηλευτικής, νοσηλευτική διάγνωση, αξιολόγηση, παρέμβαση, ενημέρωση και εκπαίδευση κ.α.) ενώ αφήνει ανοιχτό δρόμο για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Τα ΦΕΚ 4209/08-08-2022 & 4262/10-08-2022, δεν έρχονται να λύσουν προβλήματα αλλά να δημιουργήσουν επιπλέον. Είναι σαφές πως δεν αποτελούν μέρους ενός συνολικού σχεδίου ανάπτυξης για την Νοσηλευτική, είναι ανεφάρμοστα, δεν προωθούν τον αυτόνομο ρόλο της Νοσηλευτικής, και αποτελούν αντικείμενο συμβιβασμού έναντι του Ιατρικού κατεστημένου δημιουργώντας προϋποθέσεις ανάπτυξης της ιδιωτικής αγοράς στην Υγεία. Τα ανωτέρω ΦΕΚ δεν εκπληρώνουν τον σκοπό τους στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης πρότασης για την Νοσηλευτική, είναι μη λειτουργικά, διαιωνίζουν την κατακερμάτιση  της Νοσηλευτικής επιστήμης και αποτελούν οπισθοδρόμηση για την Νοσηλευτική. Οι ηγεσίες της ΕΝΕ και ΕΣΑΝ φέρουν βαρύτατες ευθύνες εφόσον αυτά αποτελούν εισήγησή τους, καθώς και  η κυβέρνηση της Ν.Δ. που τα νομοθέτησε.

Η ανάταξη της Νοσηλευτικής προϋποθέτει πίστη στους ανθρώπους της και την θωράκιση τους με θεσμικά και υλικά μέσα κι όχι τουφεκιές στον αέρα και χειροκροτήματα. Η πολιτεία οφείλει να προχωρήσει σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την αναβάθμιση του νοσηλευτικού επαγγέλματος και επιστήμης  που στον πυρήνα της θα έχει την ενιαία Πανεπιστημιακή εκπαίδευση όπου με μεταβατικές διατάξεις θα δίνεται η δυνατότητα ένταξης σε αυτή των κατηγοριών ΤΕ και ΔΕ και την μισθολογική τους αναβάθμιση.

Το μεγάλο δίδαγμα της πανδημίας είναι η ανάγκη για μια μεγάλη επένδυση στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο μια ολοκληρωμένη πρόταση οφείλει να συμπεριλαμβάνει:

1. Στελέχωση με μόνιμες προσλήψεις νοσηλευτών, μηχανισμό αυτόματης αναπλήρωσης των ετήσιων αποχωρήσεων, μονιμοποίηση συμβασιούχων που υπηρετούν ήδη στις Δημόσιες Δομές Υγείας και καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες. Άμεση επιστροφή των νοσηλευτών/τριών που βρίσκονται σε αναστολή.
2. Μισθολογική αναβάθμιση των νοσηλευτών και του υπόλοιπου προσωπικού και ένταξη στα ΒΑΕ.
3. Ενιαίος Νοσηλευτικός κλάδος που θα συμπεριλαμβάνει τις σημερινές διακριτές κατηγορίες νοσηλευτών των (ΠΕ-ΤΕ) και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Β. Νοσηλευτών (ΔΕ).
4. Νέο θεσμικό πλαίσιο για την ΕΝΕ που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, τον εκδημοκρατισμό της λειτουργία της.
5. Κρίσεις Νοσηλευτικής Υπηρεσίας με θεσμικές διαδικασίες που θα διασφαλίζουν ισονομία και αξιοκρατία.
6. Θεσμικά, Επαγγελματικά & Εκπαιδευτικά ζητήματα: Θεσμική & διάφανη λειτουργία του ΕΣΑΝ, νέο θεσμικό πλαίσιο των Νοσηλευτικών Επιτροπών (ΝΟΕ), Κατοχύρωση θεσμικού πλαισίου για τοποθετήσεις και μετακινήσεις του Νοσηλευτικού προσωπικού, Νοσηλευτική Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση κ.α.

Το Αυτόνομο Ριζοσπαστικό Μέτωπο Αγώνα (Α.Ρ.Μ.Α) με βάση τις διαχρονικές θέσεις που έχει διαμορφώσει,  θα πάρει πρωτοβουλίες για τη διαμόρφωση ενός Πλαισίου δράσεων και παρεμβάσεων στα Σωματεία και στην ΠΟΕΔΗΝ, με στόχο αφενός την Ανάκληση των ΦΕΚ που έχουν εκδοθεί και αφετέρου την ανάδειξη των Θέσεων που χρειάζεται η Νοσηλευτική μπροστά στις προκλήσεις του σήμερα και στις ανάγκες του αύριο.

ΥΓ: Ερώτημα: Γιατί τα ΦΕΚ εξαιρούν τον ιδιωτικό τομέα;  Η εξαίρεση αυτή υπήρχε και στις εισηγήσεις της ΕΝΕ και του ΕΣΑΝ;  Εάν η έκδοση των συγκεκριμένων ΦΕΚ αποτελεί μια μεταρρυθμιστική(;) θεσμική προσπάθεια με θετικό πρόσημο γιατί εξαιρεί από τις επιπτώσεις της τον ασθενή που επέλεξε να νοσηλευτεί στον ιδιωτικό τομέα; Κάθε απάντηση από ΕΝΕ –  ΕΣΑΝ και Υπουργείο  δεκτή…